Tezhip

 

 Tezhip kelimesi Türkçe'de "altınla işleme" anlamına gelir. Bu sanatla uğraşanlara müzehhib adı verilir.Dogadan yapraklardan çiçeklerden renklerinden direk veya örnek alınarak aslını koruyarak daha küçük boyutlarda deseni " stilize ederek "üsluplaştirarak " çizgilerin belirlediği deseni koruyarak onu tahayyül ettiği şekilde çizer. Böylece modelin gerçek görünüşü, sanatkârın tasavvur derinliği içinde yeni bir yorumla biçimlenerek motif özelliği kazanır.

 Doğadaki görünümleri üslûba çekilerek çizilen bitki kaynaklı motiflere “hatâyî grubu” denir.  Yaprak motifi, çiçeklerin kuş bakışı görünüşünün üslûplaştırılmasıyla çizilen penç, az gelişmiş ve gelişmiş çiçeklerin dikine kesitinin üslûba çekilmesiyle elde edilen goncagül ve hatâyî bu gruptandır. 

Tezhipte bitki çıkışlı motiflerin bir kısmı çiçeklerin dış görünüşlerinin kısmen üslûba çekilmesiyle ortaya çıkmıştır.Karanfil, lâle, gül, siklamen ve menekşe olduğu gibi adını korumuştur. XVI. yüzyılın ortalarında Şahkulu’nun talebesi ve dönemin sernakkaşı müzehhip Kara Memi, bu motifleri dalında yaprağı ile tezhip desenlerine sokarak kendi ismiyle anılan yeni bir üslûbu başlatmıştır. Kısmen üslûplaşmış serviler, bahar açmış veya meyve vermiş ağaçlar ve şükûfe adıyla Türk tezyinî sanatlarında çok yaygın biçimde kullanılmıştır 

Tezhipte rumiler hayvan figürleri ne benzetilmiştir simurg kuşu kanat çirpislari gibi keskin çizgi ve desenlerle düşünülebilir ,Şemse ise gece gündüz uyumunu anlatır derdi hocalarımız yaşamın sürekli döngü halinde olmasını yansıtır, her desenin diğer sanatlarda olduğu gibi birçok anlamı vardir, zamanla beraber yapıcaz inşallah 

Tezhipte helezonlar ve çiçekler altın oran göstergesi ile çizilir o yüzden insani çalıştıkça bedenen ve ruhen rahatlatir ve tedavi eder zamanında sıkıntısı olan çok insanlarda denenmistir ve ruhen tedavi oldukları görülmüştür 

Zaman olarak insan bu devirde kısıtlı bu tür uğraştırıcı işlerede girmek istemiyor ancak girdikten sonra çoğu kişide onsuz yasayamayacağını söylüyor bu bizim için başka türlü bir dünyaya açılan bir kapı rengarenk ve desen desen , Allah'ın Kelami ni ayetleri süslemek de çok güzel ve insanların o levhaya bakıp onu okuması sizin de burda emeğiniz olması ile birlikte sürekli okundukça size de sevap gelmesi çok güzel bir duygu öldükten sonra bile devam eden bir sanat eseriniz  ve sevap kaynağınız olması yıllarca kendini koruması çok büyük bir nimet ..

Ben 1987 doğumluyum ama çok gençken başladım ondört yaşlarında sağolsun 2004 gibi annemin arkadaşı teşvik ettiler kızı yapıyordu sağolsun hocam o oldu zaman zaman çok yiprattim onu bıraktım tekrar başladım ama çok güzel öğretti herzaman bana sabretti öğretti varolsun eli daim olsun, kendide o zaman Ayten tiryaki hanımdan ders almış ve  Ali Hüsrevoğlu ile çalışıyordu aynı zamanda Cumhurbaşkanligi tarafından Abdullah Gül  zamanında başlatılan  Topkapı sarayında geleneksel sanatlar dersine de başlamıştı Semih İrtesin verdiği derslere giriyordu ve  Beşiktaş Şale kültür sanat merkezi ne de gidiyordu bende daha küçük tüm o zaman malesef başörtüsü yasağı yüzünden de dışardan liseyi bitirmeye çalışıyordum aynı zamanda tezhiple ugrasiyordum çok güzel şeyler öğrendim Zeynep Çilek ten her zaman duamdadir üstad varolsun  çoğu şeyi Ana kaynağından öğrenmiş oldum .

11.y.y. Kara memi zamanı ni Osmanlı tezyininde ilerliyorduk daha küçük desenler daha nadir görülen çiçekler daha ince ve asla doğadan ayrı olmayan çizimler yapıyorduk örneğin asla boş bir daire ortasından bir dal çıkarıp çiçek koymazdik helezon o şekilde cizmezdik doğada her şey nasıl birbirine bağlı ise onu o şekilde kompozisyonlardik ve aynı şekilde yönü ne tarafa ise Hatainin o tarafa dal koyardik yaprak vererek yapardık hiçbir elmanın alt tarafından sapı çıkmadığı gibi yönlü bir hataiyi de o şekilde korur tasvir ederdik belli kurallar ölçüsü ile düzen yapardık üstad bu şekilde söylerdi kurallı bir düzen vardi içinde o yüzden bir resimden çok farklı bir sanat dalı daha kurallı ve daha ince fırça ve kalemlerle ilerleniyor 

İnsallah sizlerde yavaş yavaş deneyin haftada bir gün ders alarak öğrenirdik biz ,bende haftalık derslerimi yotube sayfama yükleyip buraya arada yazıp link vermeye calisicagim istekli  olanlara kolay gelsin...

Bizim hep ilerledigimiz  kitap ; Hatai / Türk Süsleme Sanatlarında Stilize Çiçekler

Cahide Keskiner idi meraklisina öneririm ..

  🌸🌸🌺